Diz Dizilim Bozukluğu
Alt ekstremite dizilim bozukluğu, bacaklarınızın (kalça, diz ve ayak bileği eklemleri dahil) doğal ve ideal pozisyonundan sapması durumudur. Bu durum, bacak kemiklerinin (femur ve tibia) birbirine göre ya da eklemlerin birbirine göre açılarının değişmesiyle ortaya çıkabilir. Genetik faktörler, gelişimsel sorunlar, travmalar, romatizmal hastalıklar veya aşınma gibi çeşitli nedenlerle görülebilir.
Yaygın Alt Ekstremite Dizilim Bozuklukları:
* Geniş Açılı Diz (Valgus Deformitesi – X Bacak): Dizler birbirine değerken, ayak bilekleri ayrı düşer. Bacaklar “X” harfi şeklini alır.
* Dar Açılı Diz (Varus Deformitesi – O Bacak): Dizler birbirinden ayrıkken, ayak bilekleri birbirine değer. Bacaklar “O” harfi şeklini alır.
* Diz Önü Eğriliği (Rekurvatum): Diz, tam düzeltme pozisyonundan daha geriye doğru bükülür.
Belirtileri Nelerdir?
Alt ekstremite dizilim bozuklukları herkeste farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Ancak en yaygın görülenler şunlardır:
* Ağrı: Özellikle diz, kalça veya ayak bileği eklemlerinde hissedilen ağrı. Bu ağrı genellikle aktiviteyle artar.
* Yürüme Bozuklukları: Aksayarak yürüme, denge kaybı veya topallama gibi yürüme şeklinde değişiklikler.
* Dizlerde Kilitlenme veya Takılma: Eklem hareketinde kısıtlılık veya ani takılmalar.
* Eklemde Şişlik ve Hassasiyet: Özellikle eklem çevresinde hissedilen şişlik veya dokunmaya karşı hassasiyet.
* Kozmetik Endişeler: Bacakların görünümünden duyulan rahatsızlık.
Tanı Nasıl Konulur?
Tanı genellikle doktorunuzun yapacağı detaylı bir fizik muayene ile başlar. Doktorunuz bacaklarınızın duruşunu değerlendirecek, hareket açıklıklarını kontrol edecek ve ağrı hissedilen bölgeleri belirleyecektir.
Tanıyı desteklemek ve dizilimin derecesini belirlemek için röntgen filmleri çekilmesi gerekebilir. Bazen daha detaylı bilgi edinmek için MR (Manyetik Rezonans) veya BT (Bilgisayarlı Tomografi) gibi ileri görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Alt ekstremite dizilim bozukluklarının tedavisi, bozukluğun tipine, şiddetine, nedenine ve hastanın yaşına göre değişir.
1. Cerrahi Olmayan Tedaviler:
Hafif veya orta dereceli vakalarda ilk olarak cerrahi dışı yöntemler tercih edilebilir:
* Fizik Tedavi ve Egzersiz: Kasları güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve eklem stabilitesini sağlamaya yönelik egzersizler.
* Ortopedik Destekler (Ortetikler): Ayakkabı tabanlıkları veya dizlikler gibi dışarıdan kullanılan destekler, ağırlık dağılımını dengeleyerek ağrıyı azaltabilir ve dizilimi bir miktar düzeltebilir.
* Ağrı Kesiciler ve Anti-inflamatuar İlaçlar: Ağrı ve iltihabı kontrol altına almak için kullanılabilir.
* Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Kilo kontrolü ve uygun ayakkabı seçimi gibi alışkanlıklar, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
2. Cerrahi Tedaviler:
Cerrahi dışı yöntemlerle şikayetleri geçmeyen veya ciddi dizilim bozuklukları olan hastalarda cerrahi müdahale düşünülebilir. Cerrahi yöntemler genellikle kemiklerin açısını düzelterek yük dağılımını ideal hale getirmeyi amaçlar.
* Osteotomi: En yaygın cerrahi yöntemlerden biridir. Kemik (genellikle kaval kemiği veya uyluk kemiği) kesilerek ve doğru açıda yeniden hizalanarak sabitlenir. Bu sayede ekleme binen yük azalır ve ağrı hafifler.
* Eklem Protezi: İleri derecede eklem hasarı olan ve ağrısı çok şiddetli olan hastalarda diz veya kalça protezi ameliyatı gerekebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
* Alt ekstremite dizilim bozukluğu teşhisi konulduysa, doktorunuzun tavsiyelerine harfiyen uyun.
* Tedavi süreci uzun olabilir ve sabır gerektirir.
* Fizik tedavi egzersizlerini düzenli olarak yapmaya özen gösterin.
* Ağrı veya yeni belirtiler ortaya çıkarsa mutlaka doktorunuza danışın.
Unutmayın, bu bilgilendirme notu genel bir rehber niteliğindedir. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.