✅ 1. Faz: Erken Dönem (0–2 hafta) – Koruma Fazı

Hedefler:
• Cerrahi bölgenin korunması
• Ağrı ve ödemin kontrolü
• Diz fleksiyonunun sınırlandırılması

Uygulamalar:
• Diz immobilizasyonu (genellikle ekstansiyonda dizlik/splint – 0°)
• Ağırlık aktarmadan (non-weight bearing) yürüme – koltuk değneği ile
• Ağrı ve ödem için buz uygulaması (günde 3–4 kez, 15–20 dk)
• Kuadriseps izometrik egzersizleri (quad setleri)
• Ayak bileği pompaları (venöz dönüşü desteklemek için)

⸻

✅ 2. Faz: Kontrollü Hareket (2–6 hafta)

Hedefler:
• Eklem hareket açıklığını kademeli olarak artırmak
• Kuadriseps aktivasyonunu sürdürmek
• Kontrollü yük aktarımı başlatmak

Uygulamalar:
• Diz fleksiyonu artışı:
• 2. hafta: 0–30°
• 4. hafta: 0–60°
• 6. hafta: 0–90°
• Kontrollü pasif ve aktif asistif ROM egzersizleri
• Diz brace’i ile kontrollü yük aktarımı (brace içinde)
• Devam eden kuadriseps izometrik egzersizleri
• Düz bacak kaldırma (Straight Leg Raise), yan yatışta kalça abdüksiyonu

⸻

✅ 3. Faz: Güçlendirme ve Fonksiyonel Aktivasyon (6–12 hafta)

Hedefler:
• Tam eklem hareket açıklığına ulaşmak
• Kas gücünü artırmak
• Yürüme paternini düzeltmek

Uygulamalar:
• Diz brace’i çıkarılır (hekim onayı ile)
• Ağırlık aktarma: kademeli olarak artırılır, 8–10. haftada tam yüklemeye geçilir
• Aktif diz fleksiyon ve ekstansiyon egzersizleri (tam ROM)
• Statik bisiklet (ağrısız tolerans dâhilinde)
• Hafif dirençli kuadriseps, hamstring ve kalça kasları egzersizleri
• Propriyoseptif çalışmalar (denge tahtası vb.)

⸻

✅ 4. Faz: İleri Güçlendirme ve Koordinasyon (3–6 ay)

Hedefler:
• Kas kuvveti ve endurans gelişimi
• Denge ve propriosepsiyonun artırılması
• Hafif sportif aktivitelere geçiş

Uygulamalar:
• Fonksiyonel egzersizler (step-up, mini squat, lunge vb.)
• Denge ve stabilite egzersizleri (tek ayak üzerinde denge)
• Hafif tempolu koşuya geçiş (yaklaşık 4. aydan itibaren, doktor/terapist onayıyla)
• Dirençli egzersizler – elastik bantlar, ağırlıklar

⸻

✅ 5. Faz: Spor/İşe Dönüş (6+ ay)

Hedefler:
• Maksimum kas kuvveti ve dayanıklılığı
• Spor veya işe özel becerilerin kazandırılması
• Nöromusküler kontrolün tam sağlanması

Uygulamalar:
• Sportif hareket simülasyonları
• Plyometrik egzersizler (zıplama, sıçrama)
• Koordinasyon ve çeviklik egzersizleri
• Tam performanslı geri dönüş değerlendirmesi (func. testler: hop test, Y-balance vb.)

⸻

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler:
• Her faza geçiş ağrı, şişlik ve fonksiyonel tolerans durumuna göre yapılmalıdır.
• Hasta cerrahın ve fizyoterapistin direktiflerine sıkı sıkıya uymalıdır.
• Erken aktif fleksiyon veya agresif egzersizlerden kaçınılmalıdır, çünkü tendon iyileşmesi zaman alır (~12 hafta).