Başparmağınızın tabanında, el bileğinize en yakın olan ekleme bazal eklem denir. Bu eklem, başparmağınızın hareketliliğini sağlayan en önemli eklemlerden biridir. Başparmak bazal eklem artriti, bu eklemdeki kıkırdağın aşınması sonucu ortaya çıkan yaygın bir hastalıktır. Tıbbi adıyla karpometakarpal (CMC) eklem artriti olarak da bilinir. Genellikle 40 yaş üzeri kadınlarda daha sık görülür ve yaşlandıkça görülme sıklığı artar.
Belirtileri Nelerdir?
Başparmak taban eklem artritinin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- Ağrı: El hareketleriyle, özellikle bir şeyi kavrarken, sıkarken veya döndürürken (kavanoz kapağı açmak gibi) başparmak tabanında hissedilen ağrı. Ağrı, ilk başlarda hafif olabilirken zamanla şiddeti artabilir.
- Şişlik ve Hassasiyet: Eklem bölgesinde şişlik, sıcaklık ve dokunmaya karşı hassasiyet.
- Güçsüzlük: Bir şeyleri kavramada veya tutmada güçsüzlük hissi.
- Hareket Kısıtlılığı: Başparmağı diğer parmaklardan ayırmak veya bir araya getirmek gibi hareketlerde zorlanma.
- Şekil Bozukluğu: İleri evrelerde eklemin büyüyerek çıkıntılı bir görünüm alması.
Tanı Nasıl Konur?
Başparmak taban eklem artriti tanısı, genellikle bir ortopedi uzmanı tarafından konur. Doktorunuz, şikayetlerinizi dinleyip fiziksel muayene yapacaktır. Bu muayene sırasında başparmağınızın hareketlerini kontrol eder ve eklemde ağrı veya hassasiyet olup olmadığına bakar. Tanıyı doğrulamak için genellikle röntgen filmi istenir. Röntgen, eklemdeki kıkırdak hasarını, kemik çıkıntılarını veya eklem boşluğundaki daralmayı göstererek hastalığın şiddeti hakkında bilgi verir.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Başparmak taban eklem artritinin tedavisi, hastalığın evresine ve belirtilerin şiddetine göre değişir. Tedavide amaç, ağrıyı azaltmak ve başparmağın fonksiyonunu korumaktır.
Cerrahi Olmayan (Konservatif) Tedaviler
Hastalığın erken evrelerinde genellikle cerrahi dışı yöntemler tercih edilir:
- Atel veya Splint Kullanımı: Başparmağı dinlendirmek ve eklemi sabitlemek için özel olarak tasarlanmış bir atel veya splint kullanımı, ağrıyı azaltmada etkilidir.
- İlaç Tedavisi: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için ağızdan alınan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanılabilir.
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Bir fizyoterapist eşliğinde yapılan egzersizler, eklem hareketliliğini korumaya ve başparmak kaslarını güçlendirmeye yardımcı olabilir.
- Enjeksiyon Tedavisi: Eklem içine uygulanan kortizon enjeksiyonları, iltihabı azaltarak ağrıyı geçici bir süre dindirebilir. Bu enjeksiyonlar, yılda birkaç kez tekrarlanabilir.
Cerrahi Tedavi
Konservatif tedavilere yanıt alınamadığında veya hastalık ilerleyip yaşam kalitesini ciddi şekilde etkilediğinde cerrahi müdahale düşünülebilir. Başparmak taban eklem artriti için çeşitli cerrahi yöntemler bulunmaktadır:
- Eklemin Çıkarılması (Eksizyonel Artroplasti): Hasarlı eklem kemiğinin bir kısmının çıkarılmasıdır. Bu, ağrıyı hafifletir ve eklem hareketliliğini artırır.
- Eklem Füzyonu (Artrodez): Ağrılı eklem kemiklerinin kalıcı olarak birleştirilmesidir. Bu yöntem, eklem hareketini ortadan kaldırsa da ağrıyı tamamen giderir ve başparmağa sağlamlık kazandırır.
- Eklem Replasmanı (Artroplasti): Hasarlı eklemin yerine yapay bir protez veya hastanın kendi dokularından alınan bir parça (tendon grefti) konularak eklemin yenilenmesidir.
Hangi tedavi yönteminin sizin için en uygun olduğuna doktorunuzla birlikte karar vermeniz önemlidir. Doktorunuz, durumunuzun ciddiyetine ve yaşam tarzınıza en uygun seçeneği belirlemenize yardımcı olacaktır.